کد مطلب:17028 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:10

گنجینه پرسمان » احكام

چرا خداوند كه از همه چيز خبر دارد انسانهاي ظالم و شرور را خلق كرد ؟

اين سوال پاسخ فلسفي دقيقي دارد كه در اينجا بطور فشرده و مختصر بهبيان آن ميپردازيم ليكن درك عميق آن مستلزم مطالعات فلسفي گستردهترياست:
اولا: نظام جهان نظامي ضروري و ذاتي و مانند يك ارگانيزم واحد است كهاگر قرار باشد كوچكترين تغييري در آن رخ دهد تمامي آن دستخوش تحول ودگرگوني خواهد شد. زيرا بر هستي قانون عليت و اصل ضرورت و سنخيتعلي حكمفرماست و محال است غير از اين باشد.
ثانيا: براساس براهين فلسفي، نظام موجود هستي در مجموع باهمه آنچهدر گوشه و كنار آن ممكن است ناخوشايند به نظر برسد نظام احسن استيعني نظامي بهتر از آن امكان وجود ندارد وگرنه خداوند كه قادر و فياضمطلق است آن نظام برين را ميآفريد.
ثالثا: نظام خلقت براساس عدل و رحمت است و جانب رحمت الهيبرديگر جنبههاي خلقت غلبه و فزوني دارد. از همين رو خداوند راههايبيشماري براي سعادت جاوداني بندگان گشوده است و با چراغ عقل و فطرتاز درون و رسالت و نبوت از بيرون آنها راهدايت كرده و باز براي مسدود نبودنراه نجات باب توبه را گشوده كه اگر تا آني پيش از مرگ هم كسي توبه كند همهگناهانش را ميآمرزد و او را مشمول عفو و رحمت خويش ميسازد.
رابعا: هيچگاه خداوند كسي را بدون اتمام حجت عقاب نخواهد كرد.بنابراين گمراهاني عذاب خواهند شد كه با عمد و آگاهي و از سرلجاجت وطغيانگري از راه خدا و قوانين سعادتبخش وي اعراض كنند؛ اما جاهلانقاصر (نه مقصر) حسابشان جداست و خداوند فرموده است: «عسي انيرحمهم ربهم» و اينگونه افراد در ميان جهنميان خيلي هم زياد نيستند. و ديگرگناهكاران يا بنحوي از انحا مشمول رحمت الهي ميشوند و يا بامدتي عذابموقت وارد. نعيم ابدي ميشوند.
خامسا: حال اگر قرار باشد اين تعداد نسبتا اندك در جهان آفريده نشوندبراساس نظام علت و معلول بايد علت ايجادي آنها موجود نگردد؛ زيرا طبققانون عليت همينكه علت تامه چيزي تحقق يافت معلول نيز بلافاصله

موجود است و عدم آن امكان ندارد. و اگر بخواهيم علتش نباشد علت آن نيزنبايد باشد و همينطور تا آخر. بنابراين مثلا اگر قرار باشد «جعفر كذاب» نباشديكي از راههاي متصور آن اين است كه فرضا پدر او «امام هادي(ع)» همنباشند و همينطور تا ممكن است به حضرت آدم برسد و باز هم جلو برود تاآنجا كه اصلا خلقتي در كار نباشد البته فروض و صور ديگري نيز دراين زمينهوجود دارد ولي هر يك را در نظر بگيريم سرانجام به همان نقطه خواهد رسيدو به خاطر همين شبكه واري و تودرتويي بودن نظام هستي است كه آن راارگانيزم واحد خواندهاند. حال اين سوال پيش ميآيد كه آن همه انسانهايپاك كه ميتوانند به برترين كمالات برسند چه گناهي كردهاند كه بخاطرتعدادي آدم گنهكار لجوج سركش فاسد طغيانگر از فيض وجود محرومشوند؟ آيا خداوند بايد نظام عالم را بخاطر اينگونه افراد برهم زند و همه را ازهستي و كمال محروم سازد. تا شمر و يزيد پيدا نشود؟ بلي جهاني كه همه ازخوبان باشند و بدي در كار نباشد آن جهان ملايك است و درآن اختيار نيستو اگر خدا بخواهد چنان جهاني بسازد فقط بايد به وجود ملايك اكتفا كند و بهكلي بشريت را از هستي و كمال محروم سازد. در حالي كه منع خير كثير بخاطرشر قليل، شر كثير ميباشد؛ ولي خداوند بجاي آن، شر قليل را براي رسيدن بهخير كثير پذيرفته است. لذا نظام جهان به گونهاي است كه در آن كمترين شرلازم براي رسيدن به عاليترين خير ممكن وجود دارد هرچند همان شرور هماز نظر تحليل فلسفي جنبه عدمي و نسبي دارد.